Thường được biết đến là điểm bắt đầu hoặc điểm cuối của chuyến đi xuyên cao tốc Pamir cao thứ hai thế giới, thủ đô Dushanbe vẫn có những nét riêng rất cuốn hút và cho bạn cảm giác mới lạ. Một thành phố đang phát triển mạnh mẽ nhưng vẫn giữ được những nét truyền thống của Trung Á.

Năm 1924, Dushanbe thuộc quyền kiểm soát của nhà nước Bolshevik và trở thành thủ đô của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Tajik thuộc Liên Xô cũ. Trong những năm đó, Liên Xô đã tập trung phát triển Dushanbe thành trung tâm chế biến bông và tơ tằm lớn ở khu vực Trung Á.

Dushanbe được đổi tên thành ‘Stalinabad’ vào năm 1929. Năm 1991, sau khi Liên bang Xô Viết tan rã, Dushanbe trở thành thủ đô của đất nước Tajikistan độc lập.

Dushanbe đang phát triển mạnh mẽ. Sân bay quốc tế lớn nhất Tajikistan được đặt tại đây, kết nối Dushanbe với thành phố lớn ở Nga, Trung Á, Ấn Độ, Dubai, Châu Âu, Trung Quốc… Các tuyến đường sắt chính nằm ở khu vực phía Nam và kết nối Dushanbe với các khu vực công nghiệp của thung lũng Gissar, Vakhsh và Uzbekistan, Turkmenistan, Kazakhstan, Nga.

Tuy không có những địa điểm du lịch nổi tiếng nhưng Dushanbe vẫn đáng để bạn dành ra 1 hoặc 2 ngày tham quan và tìm hiểu về cuộc sống của người dân Tajikistan.

Từ Việt Nam chưa có đường bay thẳng tới thành phố Dushanbe, bạn sẽ phải quá cảnh tại một nước thứ ba như Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc hoặc Nga… Có rất nhiều hãng bay để lựa chọn như như Air Astana, China Southern, S7… Giá vé máy bay dao động trong khoảng từ 600-1000USD khứ hồi (tương đương 14.000.000 – 23.500.000VND). Bạn cũng có thể tới Dushanbe từ thành phố Osh của Kyrgyzstan theo tuyến đường cao tốc Pamir.

Bạn cần phải có visa để tham quan Tajikistan và có thể làm evisa trên mạng. Thủ tục rất đơn giản và nhanh chóng. Bạn cần chuẩn bị một ảnh thẻ, hình chụp trang đầu của hộ chiếu sau đó truy cập và website dưới đây rồi làm theo hướng dẫn.

https://www.evisa.tj/index.evisa.html

Visa sẽ được thanh toán bằng thẻ tín dụng, sau từ 3-5 ngày làm việc bạn sẽ nhận được visa qua email đã đăng ký. Bạn hãy in visa và kẹp vào hộ chiếu khi nhập cảnh.

Tajikistan sử dụng tiền Somani (TJS). Tỉ giá tháng 4/2022 là 1USD = 12.5TJS.

Sân bay quốc tế Dushanbe cách trung tâm thành phố 5km, cách nhanh nhất là bạn hãy bắt taxi với giá khoảng 5USD (tương đương 118.000VND) và mất 10-15 phút. Khá nhiều tài xế không nói được tiếng Anh hoặc nói được rất ít nên bạn hãy tải sẵn các ứng dụng phiên dịch vào điện thoại hoặc nhờ người biết tiếng phiên dịch và trước khi lên xe, hãy đảm bảo tài xế hiểu bạn muốn đến đâu và thỏa thuận về giá cả.

Xe bus công cộng có xe số 2, 8 và 12 chạy từ sân bay tới trung tâm, mất khoảng 20 phút. Bạn cũng có thể chọn đi bằng marshrutka – một loại xe bus nhỏ chạy theo một tuyến đường cố định. Tuyến số 8 đi qua những điểm chính như phố Aini – đại lộ Rudaki – đường Ismoil Somoni.

Dushanbe có hệ thống phương tiện giao thông đa dạng với nhiều loại phương tiện như xe bus công cộng, taxi, xe điện, marshrutkas tuy nhiên sẽ hơi khó khăn với người nước ngoài vì các tài xế và người dân ở đây không nói được nhiều tiếng Anh. Vì vậy bạn cần ghi ra giấy nơi cần đến bằng tiếng Tajik hoặc dùng các ứng dụng phiên dịch trên điện thoại.

Ở Dushanbe có một ga tàu hỏa đi tới vùng phía Nam của Tajikistan và một chuyến tàu dài năm ngày từ Dushanbe tới thủ đô Moscow của Nga. Bạn có thể mua vé ở ga tàu hoặc thông qua khách sạn bạn ở và các công ty du lịch.

Dushanbe không có nhiều lựa chọn về chỗ ở cho khách du lịch. Bạn có thể tham khảo các khách sạn và nhà nghỉ trên các trang web đặt phòng như Booking, Agoda, So Sánh Tour…

Tôi đã ở nhà nghỉ Green House: https://www.greenhousedushanbe.com/. Không gian giản dị và khoảng sân yên tĩnh, bữa sáng ngon lành, nơi du khách quốc tế ở rất đông và họ thường xuyên t trao đổi những câu chuyện về hành trình của họ qua cao tốc Pamir hoặc chuyến đi qua Uzebekistan

Điều khiến tôi ấn tượng ở Dushanbe chính những hàng cây cao, xum xuê xanh mướt dọc theo những con phố chính. Các cơ quan, quảng trường, công trình kiến trúc được xây dựng xung quanh các công viên, hồ nước, đài phun nước rất mát mẻ và phóng khoáng. Rất nhiều đường phố ở Dushanbe được đặt theo tên của các nhà văn và triết gia. Các điểm tham quan chính tập trung ở đại lộ được đặt tên Rudaki – người sáng lập văn học Tajikistan.

Dọc theo hai bên đường là các tòa nhà Chính phủ, viện Hàn lâm Khoa học, các trường đại học, nhà hát, bảo tàng thủ đô, các cửa hiệu, quán café, nhà hàng mang đến cho Dushanbe hơi thở hiện đại và năng động.

Từ đại lộ Rudaki bạn có thể nhìn thấy quảng trường Dousti với đài tưởng niệm Ismoili Somoniđược làm bằng vàng nổi bật trong nắng. Ismoili Somoni là vị vua thứ mười của đế chế Samanid, dưới thời cai trị của ngài đất nước rất phồn thịnh và phát triển. Ngài cũng là người đã từ bỏ Bái hỏa giáo và cải đạo sang đạo Hồi (do lúc này Tajikistan thuộc Ba Tư, quốc giảo của Ba Tư là Bái hỏa giáo). Tượng đài Ismoil Somoni cao 25 mét đứng trên bệ đá cẩm thạch, hai bên là hai con sư tử thể hiện cho quyền lực tối cao. Tay phải nhà vua cầm vương miện với bảy ngôi sao được làm bằng vàng tượng trưng cho người Tajik (Taj trong tiếng Ba Tư là vương miện). Trong văn hóa truyền thống Tajik số bảy là biểu tượng của sự hoàn hảo, hiện thân của hạnh phúc và đức hạnh. Tượng đài được xây dựng năm 1999 nhằm tôn vinh kỷ niệm 1.100 năm của Đế chế Samanid.

Phía sau tượng đài là hàng loạt công trình hoành tráng như: trụ đá tôn vinh quốc huy của Tajikistan; Bảo tàng lịch sử với các cổ vật, tác phẩm của các nghệ sĩ hiện đại, đồ họa điêu khắc gỗ; Thư viện quốc gia lớn nhất Trung Á với diện tích 45,000m2, chiều rộng của tòa nhà là 52 mét, chiều dài là 167 mét chứa 10 triệu cuốn sách và 25 phòng đọc cho 1500 người.

Ngay bên phải tượng đài là công viên Rudaki xanh mướt tràn ngập hoa, nơi bạn có thể hít thở không khí trong lành, đọc sách, tập thể dục, ngắm nhìn các loại cây cỏ, hoa, đọc sách ngoài trời, đi dạo… Bên trong công viên có tượng nhà thơ Rudaki và cột cờ cao 165m được xây dựng năm 2011. Lúc đó nó được coi là cao nhất thế giới, tuy nhiên năm 2016 cột cờ Jeddah đã được hoàn thành với chiều cao 170m vì vậy cột cờ ở Dushanbe bị tụt hạng xuống vị trí thứ hai.

Nơi trưng bày các hiện vật lịch sử qua các thời kỳ của Tajikistan như các cổ vật từ Sarazm – nơi được coi là thành phố lâu đời nhất ở Trung Á. Đặc biệt bảo càng còn cất giữ ‘Lady of Sarazm’- bộ xương của một người phụ nữ được chôn cất vào thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên và được bao bọc bởi những hạt đá lapis đầy màu sắc và vòng tay bằng vỏ sò. Cổ vật nổi bật khác là tượng Phật nằm dài 13m được tìm thấy ở Ajina Teppe và có tuổi đời khoảng 1500 năm. Đây là tượng Phật lớn nhất được tìm thấy ở Trung Á.

Mỗi khi tới một đất nước xa lạ tôi đều thích đi chợ địa phương, đặc biệt là những chợ thuộc khu vực Trung Á. Tuy nhiên ở Dushanbe không còn các khu chợ có tuổi đời xưa cũ nữa. Chợ Mehrgon hiện đại được xây dựng năm 2014 nhưng với kiến trúc Tajik truyền thống. Bên trong chợ bày bán rất nhiều mặt hàng như thịt, phô mai, trái cây, hạt khô, đặc sản địa phương, đồ da, hàng thủ công mỹ nghệ, đồ da để mua làm quà lưu niệm.

Pháo đài Hissar nằm cách Dushanbe khoảng 30km, nơi này là một trong những điểm tham quan phổ biến nhất đối với kháchdu lịch và cả người dân địa phương. Hissar được xây dựng vào thế kỷ 18 tuy nhiên nó đã bị phá hủy bởi người Nga vào năm 1924 và sau đó được xây dựng lại. Bên cạnh pháo đài là một học viện Hồi giáo từ thế kỷ 17 và hiện nay trở thành bảo tàng.

Hoji Yaqub là thánh đường hồi giáo lâu đời nhất ở Dushanbe được xây dựng cách đây 200 năm, có sức chứa 3.000 người. Nó được đặt theo tên của Haji Yaqub – một vị tướng Tajik nổi tiếng và là nhà lãnh đạo tôn giáo. Vì người Tajik có nguồn gốc từ Ba Tư, nên thánh đường Haji Yaqub mang phong cách Ba Tư và nhiều màu sắc như những thánh đường ở Iran với mái vòm lớn, chiếc đèn chùm khổng lồ được treo trên trần nhà được trang trí bằng những hoa văn được vẽ tỉ mỉ, những hoa văn này cũng được vẽ trên các bức tường bên ngoài và bên trong thánh đường,. Bên cạnh đó các cột trụ kiểu Ba Tư và cách bài trí cung điện của Nga khiến Hoji Yaqub rất quyến rũ và độc đáo.

Dushanbe là thành phố sôi động và tấp nập vì vậy có rất nhiều nhà hàng, quán ăn với các phong cách khác nhau. Món ăn phổ biến ở Dushanbe là Qurutob, được làm từ bánh mì xé vụn rồi ngâm với sữa, bên trên là một lớp salad cà chua, dưa leo và thịt cừu. Một bữa ăn ngon thì phải có đồ uống đi kèm, bạn hãy thử bia tươi Sim Sim ở Dushanbe nhé. Bia thường được đóng trong chai nhựa 1 lít với giá 0,7USD/chai (tương đương 17.000VND). Ngoài ra có rất nhiều món ăn ngon như mì lagman, thịt nướng, bánh mì Naan chấm với súp thịt cừu….

Từ Dushanbe bạn có thể bắt đầu những chuyến đi tới các khu vực của Tajikistan hoặc xuyên biên giới sang Uzbekistan.