Cairo – cái tên chắc hẳn luôn nằm trong danh sách “Những nơi phải đến” của nhiều người. Cairo có các Kim tự tháp kiêu ngạo, thách thức với thời gian; có tượng nhân sư bí ẩn; có những công trình kiến trúc Hồi giáo khác lạ hẳn so với những nơi khác. Cairo là một thành phố đầy mê hoặc và đối lập. Đứng ở Cairo bạn sẽ thấy tiếc cho một quá khứ vang dội đã lùi xa, đôi lúc bạn sẽ mất hết kiên nhẫn vì giao thông, hỗn loạn và lộn xộn nhưng Cairo lại mang đến cho bạn lịch sử vượt thời gian, kiến trúc ngoạn mục và đồ ăn ngon tuyệt. Vẻ đẹp của Cairo mới đầu rất khó để cảm nhận, nhưng nếu bạn có nhiều thời gian hơn việc dành hai ngày ngắn ngủi cho Kim tự tháp và tượng Nhân sư, bạn sẽ thấy một Cairo lịch sử, khác lạ và quyến rũ.

Khi Ai Cập phát triển rực rỡ, cực thịnh từ hơn 4000 năm trước rồi suy tàn vào những năm đầu công nguyên, thì những nơi khác nền văn minh chỉ mới bắt đầu.

Đại kim tự tháp Giza gồm ba kim tự tháp với tên gọi khác nhau: Khufu, Menkaure và Khafre. Nhiều giả thuyết cho rằng công trình vĩ đại này được xây dựng trong khoảng 20 năm từ năm 2560 TCN, đây là kỳ quan thế giới cổ đại duy nhất còn sót lại cho đến ngày nay. Khufu là kim tự tháp lớn nhất với chiều cao là 146m (tương đương với một tòa nhà có 40 tầng). Theo tính toán của các nhà khoa học, để xây dựng kim tự tháp Khufu cần 5,9 triệu tấn đá và cần 20.000 thợ thủ công xây dựng trong 20 năm. Ngày nay, Giza còn rất nhiều điều bí ẩn chưa thể giải thích được như Giza được xây dựng chính xác trên đường trung tuyến phân chia thế giới, 3 đỉnh của kim tự tháp Giza thẳng hàng chính xác với 3 ngôi sao chính trong chòm sao Orion?

Tượng Nhân sư Sphinx nằm phía trước Giza, có nhiều giả thuyết cho rằng Nhân sư được tạc như một vị thần để canh gác và bảo vệ các Kim tự tháp vĩ đại. Tượng có thân sư tử, và đầu là một người đàn ông với khăn trùm đầu kiểu Hoàng gia.

Được xây dựng tại Saqqara khoảng 4.700 năm trước, kim tự tháp bậc thang Djoser (Step Pyramid) là kim tự tháp đầu tiên của người Ai Cập với 6 tầng bậc thang, cao 62 m được phủ bằng đá vôi. Đây cũng là công trình bằng đá quy mô lớn và cổ xưa nhất, chỉ sau thành phố đá ở Peru. Kim tự tháp đầu tiên này được xây dựng làm nơi chôn cất thi hài Pharaoh Djoser, tể tướng Imhotep đã được Pharaoh Djoser giao cho thực hiện nhiệm vụ này. Về sau, Imhotep được phong thần vì những thành tựu đáng kinh ngạc của ông đối với đất nước Ai Cập. Kim tự tháp Djoser ban đầu được xây dựng như một lăng mộ mastaba – tức là lăng mộ có hình hộp chữ nhật, mái bằng và dốc ở các bên. Trải qua rất nhiều lần xây mở rộng, cấu trúc lăng mộ đã trở thành một kim tự tháp cao 62 m với 6 tầng xây chồng lên nhau.

Kim tự tháp cong (Bent Pyramid) và kim tự tháp Đỏ (Red Pyramid) do Pharaoh Sneferu xây dựng.

Kim tự tháp cong là công trình cao 101 m, với chân đế gần 188 m, không chỉ có hai góc nghiêng mà còn có hai lối vào. Đây là kim tự tháp khác lạ nhất so với những kim tự khác còn lại khi 49 m đầu tiên phần lớn vẫn giữ được phần vỏ đá vôi mịn bên ngoài và được xây dựng ở góc dốc 54 độ, sau đó thon hơn về phía đỉnh.

Kim tự tháp Đỏ được xây dựng hoàn toàn bằng đá sa thạch đỏ, có độ cao 104m, đứng vị trí thứ tư trong số các kim tự tháp cao nhất được xây dựng ở Ai Cập. Đây là thành công đầu tiên của nhân loại khi xây dựng được một Kim tự tháp có bề mặt dốc đứng. Đường dẫn xuống hầm mộ khá dốc và rất thấp, bạn sẽ phải gập mình xuống gần sát đất mới có thể bò xuống được. Hai bên có tay vịn và đường dốc có những gờ bằng gỗ để khỏi bị trượt. Hết thang dốc là một phần hầm nhỏ với mái vòm hình chữ V gần như dựng đứng, và tiếp tục leo một đoạn thang gỗ nữa để xuống đưới đáy kim tự tháp.

Người Hồi giáo chinh phục Ai Cập vào năm 641, sau đó các triều đại tiếp theo không ngừng xây dựng thành phố và các công trình kiến trúc tráng lệ. Trong thời kỳ Mamluk (từ năm 1250 đến năm 1517) là thời kỳ đỉnh cao của Hồi giáo với vô số thánh đường, lăng mộ được xây dựng. Hầu hết các thánh đường mở cửa miễn phí và cho phép những người không theo đạo Hồi vào tham quan.

Citadel là ngôi nhà của những người cai trị Ai Cập trong gần 700 năm, tòa thành được xây dựng vào năm 1176 bởi người chỉ huy Hồi giáo nổi tiếng Salah ad-Din (còn được gọi là Saladin) nhằm bảo vệ thủ đô Cairo khỏi sự xâm lược. Citadel ngày nay là một trong những địa điểm du lịch thu hút ở Cairo. Citadel nổi tiếng bởi nơi đây có thánh đường hồi giáo Muhammad Ali mang đậm kiến trúc của đế chế Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ), do con trai đầu lòng của vua Muhammad Ali là Tusun Pasha xây dựng để tưởng nhớ đến ông. Thánh đường rất nổi bật với hai tháp minaret cao vút và những mái vòm màu bạc, công trình này được xây dựng dưới sự chỉ đạo của kiến trúc sư người Hi Lạp Yusuf Bushnak đến từ Istanbul và nguyên mẫu của thánh đường này là thánh đường Hồi giáo Yeni ở thủ đô của Thổ Nhĩ Kỳ. Phần chính của thánh đường được xây trên một bề mặt hình vuông với diện tích 41x 41m. Mái vòm chính đường kính 21m, cao 52m, được dát vàng và chạm trổ rất cầu kỳ. Ngoài mái vòm chính còn có bốn mái vòm nằm bên hông và bốn mái vòm phụ. Những mái vòm này làm không gian bên trong rộng hơn thực tế rất nhiều lần. Bên trong nhà thờ đặc biệt hoành tráng với mái vòm màu xanh và dàn đèn pha lê lộng lẫy.

Thánh đường và học viện hồi giáo Sultan Hassan được xây dựng vào giữa thế kỷ 14, đây là một trong những nhà thờ Hồi giáo lớn nhất thế giới và nó là một thành tựu kiến trúc ấn tượng thời kỳ đó. Thánh đường Sultan Hassan có chiều dài 150m, ngọn tháp cao nhất cao 68m, tường bao cao 36m và là kết hợp của nhiều kiểu trang trí khác nhau thể hiện sức mạnh và sự lộng lẫy, sự sang trọng và vẻ đẹp tuyệt vời. Thiết kế tinh xảo và cực kỳ hoánh tráng, mặt tiền thánh đường được trang trí bằng đá và đá cẩm thạch. Ở giữa sân thánh đường là một đài phun nước hình vòm, xung quanh là bốn đại sảnh mái vòm cao vút là bốn học viện hồi giáo của bốn trường phái tư tưởng Hồi giáo Sunni: Shafi'i, Maliki, Hanafi và Hanbali.

Vé vào cửa thánh đường Sultan Hassan bao gồm vé vào cửa của thánh đường Al Rifa'i bên cạnh. Thánh đường Al Rifa'I mặc dù được xây dựng sau Sultan Hassan hơn 400 năm nhưng bạn sẽ thấy có rất nhiều điểm tương đồng giữa hai công trình kiến trúc này.

Ibn Tulun là thánh đường hồi giáo lâu đời nhất ở Cairo, được xây dựng từ năm 876 và hoàn toàn bằng gạch nung. Kiến trúc của Ibn Tulun là hình vuông, có diện tích khoảng 26.318m² bao gồm một sân trung tâm rộng khoảng 92m². Ở giữa sân là một đài phun nước có mái vòm, ban đầu mái vòm được mạ vàng tuy nhiên nó đã sụp đổ vào năm 968, mái vòm hiện tại được xây dựng từ thế kỷ 13. Ibl Tulun còn có tháp minaret Ziggurat lấy cảm hứng kiến trúc của đại thánh đường hồi giáo Samarra ở Iraq, bạn có thể leo lên đỉnh tháp và nhìn thấy quang cảnh Cairo từ trên cao

Cộng đồng Thiên chúa giáo ở Cairo chiếm khoảng 10% dân số Ai Cập (tức là hơn 8 triệu người) và là cộng đồng Thiên Chúa giáo lớn nhất ở Trung Đông và Bắc Phi. Thiên chúa giáo Ai Cập thuộc một nhánh riêng gọi là Coptic. Một số nghiên cứu cho rằng Thiên Chúa giáo đã bắt đầu được truyền bá ở Ai Cập từ khoảng 30 năm sau khi Jesus qua đời và đến khoảng năm 300 sau Công nguyên, Alexandria đã trở thành một trong những trung tâm Thiên chúa giáo lớn nhất ven bờ Địa Trung Hải.

Nhà thờ Treo (Hanging Church) còn được gọi là Nhà thờ Đức mẹ Đồng trinh Mary. Nó có tên là nhà thờ treo bởi nó được xây trên móng của một pháo đài cũ của người La Mã, nền móng cũ đó tới giờ bạn vẫn có thể nhìn thấy được khi tới thăm nơi này. Nhà thờ được xây dựng vào thế kỷ thứ 4 tuy nhiên sau đó nó bị phá hủy và được xây dựng lại vào thế kỷ 11.

Nhà thờ và Tu viện Chính thống giáo Hy Lạp St George là một khu phức hợp tuyệt đẹp. Nó được xây dựng lại vào năm 1904 sau khi tòa nhà ban đầu bị phá hủy bởi một trận hỏa hoạn.

Đây có lẽ là nhà thờ độc đáo và có lịch sử hấp dẫn nhất Cairo. Nó không chỉ là nhà thờ cổ nhất ở khu Coptic Cairo mà còn được xây dựng trên một hang động. Đây là nơi Chúa Jesus, thánh Mary và thánh Joseph đã ở lại trong chuyến đi của họ tới Ai Cập.

Bảo tàng Ai Cập ở Cairo có thể được xem là một trong những bảo tàng lớn nhất và vĩ đại nhất thế giới. Ngoài việc lưu trữ hơn 120.000 cổ vật, bảo tàng còn nổi tiếng bởi lưu giữ tấm bia chiến thắng của Pharaoh Narmer và kho báu đồ sộ được tìm thấy trong lăng mộ vua Tutankkhamun. Có quá nhiều cổ vật, xác ướp liên quan đến lịch sử và văn hóa của nền văn mình vĩ đại nên khi vào bảo tàng bạn sẽ bị choáng ngợp. Ai Cập có rất nhiều khu lăng mộ của Pharaoh nhưng gần như chúng bị cướp phá sạch sẽ sau hàng ngàn năm, chỉ lăng mộ của Pharaoh Tutankhamun là còn khá nguyên vẹn khi được phát hiện vào năm 1923. Lăng mộ của Tutankhamun được coi là ngôi mộ nhỏ nhất trong Thung lũng các vị Vua, nhưng số lượng của cải tìm được trong đó vẫn làm người ta choáng váng. Xác ướp được đặt trong 5 lần quan quách mạ vàng, chiếc mặt nạ phủ lên xác ướp nặng 11kg bằng vàng, chạm khắc cực kỳ tinh tế.

Các bạn có thể tới Cairo vào các tháng cận kề như tháng 6 hoặc tháng 9, khi thời tiết chưa quá nóng hoặc có nhiều mưa, ít người hơn tại các điểm tham quan du lịch và giá cả hợp lý.

Từ Việt Nam hiện nay chưa có chuyến bay thẳng tới thủ đô Cairo của Ai Cập. Bạn có thể mua vé từ Hà Nội/Sài Gòn quá cảnh ở một nước thứ 3 như Thái Lan, Malaysia, Dubai… hoặc cách kinh tế nhất là bạn mua vé rời từ Việt Nam sang Bangkok hoặc Kuala Lumpur rồi từ đó bay đi Cairo. Có rất nhiều hãng hàng không bay tới đây hoặc thành phố Aswan như Gulf Air, Turkish Airlines, Qatar Airlines, Emirates Airlines… với nhiều mức giá và khung giờ hợp lý.

Từ sân bay di chuyển vào trung tâm Cairo có 3 loại phương tiện:

Thiên đường mua sắm đồ thủ công, quà lưu niệm ở Cairo chắc chắn là Khan el-Khalili Bazaar. Khu chợ này có tuổi đời cổ nhất Ai Cập, được thành lập từ năm 1382 bởi quốc vương Khalili. Đây là điểm đến không thể bỏ qua để tìm hiểu về văn hóa và đời sống của người Cairo. Hơn 600 năm đã trôi qua nhưng dường như khung cảnh tấp nập, hàng hóa vẫn đậm chất Ả Rập như không hề có sự thay đổi nào. Bạn có thể tìm thấy đủ loại hàng hóa từ gốm sứ, vải vóc, thảm dệt, tranh vẽ, tranh cát, đồ khô, chà là, các loại gia vị, đồ đồng, đồ bạc… ở Khan el-Khalili. Len lỏi qua các ngõ ngách, cổng vòm bằng đá xuyên qua khu chợ, bạn có cảm giác như mình quay lại thời kỳ Trung cổ.

Mua sắm thỏa sức nếu thấm mệt rồi, bạn hãy vào một quán ăn, quán cafe, nhà hàng bên hông chợ để thường thức những món ăn đậm chất Trung Đông, hút shisha trong tiếng nhạc rộn rã, cùng cười nói với khách du lịch và người dân bản địa, bạn sẽ thấy một Cairo thật sinh động và tràn đầy sức sống.