Không hùng vĩ và hiểm trở như “Tứ đại đỉnh đèo”, nhưng với những nét thơ mộng rất riêng, đèo Cả và đèo Hải Vân vẫn rất biết cách mời gọi du khách đến và hoà mình vào “nhịp thở” của thiên nhiên.

Đèo Cả là một trong những con đèo đẹp nhất dọc theo quốc lộ 1A và không còn xa lạ gì với dân mê xê dịch. Ngoài vẻ đẹp hùng vĩ vốn có, đèo Cả còn là một “chứng nhân” theo chiều dài lịch sử dân tộc.

Đèo Cả là ranh giới tự nhiên của Khánh Hoà và Phú Yên, nằm vắt qua một trong những nhánh núi của dãy Trường Sơn đâm ngang ra biển. Cung đèo kéo từ chân núi Đá Bia đến Đại Lãnh với chiều dài khoảng 12km, trong đó 9km thuộc địa phận Phú Yên và chỉ 3km thuộc địa phận Khánh Hòa. Và nếu để ý một chút, bạn sẽ thấy vịnh Vũng Rô nằm ngay dưới chân đèo và Mũi Điện nằm ngay cạnh đèo Cả, đều là những địa điểm rất nổi tiếng của Phú Yên. Vì thế mà, khi nhắc khi nhắc tới đèo Cả, hầu hết mọi người nghĩ ngay đến Phú Yên mà không phải là Khánh Hoà!

Đèo còn có tên gọi khác là đèo Cục Kịch, là tên dân gian trước đây khi đèo mới mở, chỉ trải lớp đá, đi lại gập ghềnh. Trong văn bản tiếng Pháp ghi tên đèo là “Col Babonneau”. Còn bây giờ, đường đèo đã rất đẹp, đáng để bạn đưa vào danh sách những điểm du lịch của mình.

Cảnh sắc đèo Cả là sự pha trộn hài hoà của đất trời và biển cả bao la. Đi qua đèo, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm hành trình qua những đoạn đường ngoằn ngoèo, uốn lượn, hùng vĩ của núi rừng và biển cả với một bên là vực đá sâu thẳm, bên còn lại là đồi núi điệp trùng nối liền nhau. Được tận mắt chứng kiến bạn sẽ ngỡ như mình đang lạc vào một thế giới nào đó hoàn toàn xa lạ bởi mây, bởi núi, bởi cây cối, bởi đá trùng trùng, bởi tàu thuyền xa khơi thấp thoáng, bởi hơi nước la đà, mờ mờ, ảo ảo…

Dọc theo con đèo, vào những ngày nắng đẹp, ánh nắng vàng chói chang xen lẫn màu xanh ngọc của biển khiến bất cứ ai ngắm nhìn đều không nỡ cất bước rời xa con đèo. Tất cả những điều đó đã tạo nên một bức tranh thuỷ mặc với những gam màu sống động và đong đầy cảm xúc.

Bên cạnh là một danh thắng, là một địa điểm du lịch nổi tiếng, đèo Cả còn là nơi ghi đậm dấu ấn lịch sử của dân tộc.

Trước kia đèo Cả là ranh giới giữa hai nước Đại Việt và Chiêm Thành. Đây là nơi đã chứng kiến biết bao trận đánh ác liệt trải qua các triều đại vua chúa để bảo vệ và mở rộng bờ cõi xuống phía nam. Còn trong chiến tranh giữ nước, đèo Cả trở thành chiến trường giữa quân Pháp và Việt Minh. Là chiến trường, đèo Cả trở thành “nhân chứng” cho lịch sử hào hùng của dân tộc.

Một trải nghiệm mình rất muốn có khi tới đèo Cả là ngắm bình minh trên đèo, nhưng cứ mỗi lần đi qua, lại “trái giờ” nên tới giờ vẫn chưa thể thực hiện được.

Và nếu bạn để ý, trên đèo Cả, nếu muốn, bạn vẫn có thể cắm trại qua đêm ở đây. Mãi tới gần đây, khi đi qua đèo, mình mới để ý thấy điểm cắm trại. Khu vực này nằm gần cua Đá Đen và đối diện với tiệm rửa xe trên đèo nên cũng rất thuận tiện để bạn gửi xe và tìm nước. Nếu cắm trại, bạn sẽ dễ dàng có cơ hội ngắm những tia nắng đầu ngày trên đèo.

Đèo Cả hiểm trở. Người ta thống kê có đến 98 vòng cua rộng hẹp gấp khúc khác nhau trên con đèo. Khúc cua “nổi tiếng” khó nhằn với các bác tài ngày chưa có đường hầm ắt hẳn phải là cua Đá Đen, nơi đã trở thành hung thần với nhiều tài xế, bởi chỉ cần một chút mất tập trung hay bất cẩn khi vào cua, mọi chuyện đều có thể xảy ra.

Sự hiểm trở của con đèo đã đi với thơ ca qua bài thơ Đèo Cả rất nổi tiếng của nhà thơ Hữu Loan viết năm 1946. Đây cũng chính là bài thơ đầu tay của ông.

"Đèo Cả!

Đèo Cả!

núi cao ngút

mây trời Ai Lao

sầu đại dương

dặm về heo hút

Đá bia mù sương’’…

Nhưng chính sự hiểm trở đó lại trở thành một trong những điểm “hút khách” của đèo Cả. Mặc sự hiểm trở, mặc cho đã có đường hầm, giờ đây đèo Cả vẫn thu hút biết bao người đến thưởng ngoạn vẻ đẹp trời phú. đèo Cả giờ không còn “dặm về heo hút” như thuở nào.

Ghé Phú Yên, ghé Bãi Môn, hải đăng Đại Lãnh hay vịnh Vũng Rô với Bến tàu Không số và những điều thú vị nơi đây, bạn đừng quên “tích hợp” đèo Cả vào hành trình khám phá, thưởng ngoạn cảnh sắc thiên nhiên của mình nhé.

Với những “tín đồ” du lịch, đèo Hải Vân là một danh thắng đã rất đỗi quen thuộc. Sự nổi tiếng đó không chỉ với người yêu du lịch trong nước mà còn cả người nước ngoài. Vì thế mà, Hải Vân đã từng được xướng tên trong top 10 cung đường được check-in nhiều nhất trên Instagram, và từng được Jeremy Clarkson – người dẫn show truyền hình thực tế Top Gear (Anh) nhận xét là “một trong những cung đường ven biển đẹp nhất thế giới”.

Đèo Hải Vân (hay còn gọi là Ải Vân, đèo Mây) là ranh giới tự nhiên của Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng, đây cũng là nơi phân chia vùng khí hậu với phía Bắc là nơi có mùa đông lạnh, còn phía Nam con đèo là nơi có mùa đông không lạnh. Đèo cao 500m so với mực nước biển, dài 20km vắt ngang qua những ngọn núi của dãy Trường Sơn. Nhờ vậy, đèo Hải Vân luôn có không khí trong lành, thoáng đãng và bình yên.

Hải Vân, như chính tên gọi rất gợi tả, đã lột tả được một trong những đặc trưng của con đèo hùng vĩ này. Nếu đến Hải Vân vào buổi sáng, đặc biệt vào những ngày mùa đông hay mùa xuân, bạn sẽ có dịp được đắm chìm trong khung cảnh mờ ảo trắng xoá, con đèo ẩn hiển giữa những đám mây, làn sương. Trên là mây trắng, dưới là biển xanh với những bãi biển hoang sơ và sóng biển vỗ dịu nhẹ, xa xa là núi rừng thấp thoáng tạo nên khung cảnh bình yên, nhẹ nhàng đủ sức “hớp hồn” bất cứ ai ghé thăm.

Nổi tiếng là một trong những đường đèo đẹp nhất trên hành trình vào Nam ra Bắc từ hơn 700 năm qua, Hải Vân cũng khoác lên mình một bề dày lịch sử đáng tự hào.

Trong lịch sử, trước năm 1306, vùng đất có đèo Hải Vân thuộc hai châu Ô, châu Lý của Vương quốc Chăm Pa. Sau sự kiện Huyền Trân công chúa nhà Trần lấy vua Chế Mân, đèo Hải Vân trở thành biên giới giữa hai nước Đại Việt và Chăm Pa.

Gần một thế kỷ sau, vào thời nhà Hồ (năm 1402) đem quân đánh chiếm Chiêm Thành, vua nước Chiêm Thành phải cắt thêm đất cầu hòa. Từ đó đất thuộc đèo Hải Vân mới hoàn toàn thuộc về nước Đại Ngu (tức Việt Nam thời nay).

Trải qua các đời vua chúa, và cả thời kỳ sau này, đèo hải Vân luôn là mối quan tâm đặc biệt bởi vai trò vô cùng quan trọng trong quốc phòng.

So với những con đèo hùng vĩ khác ở Việt Nam, đèo Hải Vân không phải là một đèo quá dài hay quá hiểm trở, nhưng bù lại, Hải Vân có nét rất riêng. Từ những khúc cua “nhẹ nhàng” tới những đoạn gập tay áo với cảm giác nguy hiểm pha lẫn chút “phấn khích”. Từ những vị trí cung cấp view toàn cảnh thành phố Đà Nẵng, nhất là những lúc màn đêm buông xuống ở phía Nam, tới những hình ảnh thơ mộng của vịnh Lăng Cô và đầm Lập An ở phía Bắc con đèo. Hai khung cảnh gần như trái ngược nhau, với một bên là thành phố hiện đại, nhộn nhịp, lung linh, và một bên là sự nhẹ nhàng, chậm rãi, bình yên.

Những trải nghiệm ở đèo Hải Vân cũng rất đa dạng, từ cảm giác “phiêu” trên cung đường, chụp ảnh check-in ở vô số điểm, tham quan Hải Vân Quan, ghé thăm cầu vòm Đồn Cả, trekking, cắm trại, thưởng thức những khung cảnh đẹp mĩ miều hay nhâm nhi ly cà phê dọc đường đèo với view xịn xò mỗi lần ghé qua.

Tất cả những điều đó đã tạo nên một trong những con đường du lịch đẹp nhất Việt Nam. Bởi thế mà, dù đã có đường hầm giúp giảm đáng kể thời gian di chuyển và an toàn hơn, nhưng vẫn rất nhiều người chọn đi đường đèo mỗi khi qua Hải Vân để thưởng ngoạn thiên nhiên và thử cảm giác mạo hiểm.

Nếu đủ thời gian ghé Hải Vân mỗi lúc có dịp, đừng quên chuẩn bị một vài món ăn nhẹ, dụng cụ cắm trại để đi picnic và có những trải nghiệm trọn vẹn ở đây nhé. Chắc chắn đó sẽ là kỷ niệm đáng nhớ trong hành trình của bạn.