Khám phá Bagan – nơi bình minh đẹp như huyền thoại

Chúng tôi bắt đầu hành trình khám phá miền cổ tích Bagan vào một buổi sáng tháng 2, sau 9 tiếng đi xe bus từ Yangon. Sở dĩ chúng tôi chọn địa điểm lưu trú gần Bagan cũ để không phải di chuyển quá xa khi ngắm bình minh và hoàng hôn trên các công trình cổ. Tiết trời lúc này là cuối mùa đông đầu mùa xuân, không quá nóng và không lạnh, ít mưa, nắng đẹp vì thế rất thuận lợi cho việc thăm quan và khám phá cảnh sắc thành phố Bagan cổ kính. Đường phố trên lộ trình di chuyển vào Bagan cũ là những con đường nhỏ với những chiếc xe ngựa kéo hoài cổ và những tiệm bán đồ lưu niệm với những chiếc dù đầy màu sắc.

Bagan nằm ở miền trung Myanmar, nơi đây từng là kinh đô của Myanmar với tên gọi cũ là Pagan. Vì là kinh đô cũ nên nơi đây còn tồn tại rất nhiều các công trình kiến trúc của nền văn minh xưa, là nơi lưu giữ những giá trị về văn hóa phật giáo tọa lạc bên dòng sông Ayeyarwady thơ mộng. Bagan được chia thành hai khu vực chính, Bagan cũ là nơi có rất nhiều công trình cổ và Bagan mới phục vụ cuộc sống hiện đại mới được quy hoạch ít năm sau này.

Bagan hiện có khoảng 2.000 ngôi chùa và đền tháp đã tồn tại hàng trăm năm, đủ quy mô và hình thái kiến trúc nhấp nhô thấp thoáng trong những rừng cây thưa. Các ngôi đền ở đây thường đứng theo cụm và khá gần nhau, bạn có thể lựa chọn đi bộ, xe đạp hay xe ngựa thong dong trên các con đường mòn để khám phá các ngôi đền gạch đỏ rêu phong.

Di chuyển bằng các cỗ xe ngựa là một trải nghiệm thú vị. Chúng tôi rất dễ dàng có thể thuê xe ngựa đi chơi cả ngày hoặc nửa ngày. Người đánh xe ngựa rất nhiệt tình giới thiệu những đặc điểm nổi bật của từng nơi chúng tôi muốn đến, và sẵn sàng cho những chỉ dẫn quý giá để chúng tôi không gặp khó khăn khi thăm quan.

Cố đô Bagan thực sự hấp dẫn du khách bởi nét đẹp cổ kính, mộc mạc và nhịp sống bình yên. Sức hấp dẫn còn chứa đựng trong từng gam màu trầm tích của những ngôi chùa và đền đài Phật giáo còn lưu lại. Những ngôi đền tại Bagan với những nét chạm khắc tinh xảo trên nền gạch nhuốm màu thời gian, công trình nào cũng đều mang vẻ cô liêu, tịch mịch vô cùng hài hòa với toàn bộ khung cảnh xung quanh.

Bagan quả là một trong những điểm ngắm bình minh đẹp nhất thế giới. Khi ánh dương đầu tiên xuất hiện làm tan màn sương sớm, hàng nghìn ngôi đền như bừng tỉnh, hiện ra giữa cánh đồng ngút ngàn cây xanh. Mặt trời rọi ánh sáng huyền bí xuống các ngôi đền gạch làm chúng đỏ hồng lên trong ánh bình minh, nền trời cũng ửng lên màu hổ phách tuyệt đẹp.

Từ một điểm cao nhìn ra tôi thấy cánh đồng Bagan trải rộng tới chân trời, bốn xung quanh phía nào cũng điệp trùng đền tháp, có tháp vươn cao trên nền trời, có tháp ẩn dưới tán lá, lại có những đỉnh tháp dát vàng rực rỡ phản chiếu ánh nắng.

Tôi cảm nhận thời gian dường như ngưng đọng hay đang trôi chậm lại. Cảnh vật chuyển mình thầm lặng. Một thứ ánh sáng kỳ diệu bao phủ cả vùng trong sắc vàng xanh huyền hoặc. Những đỉnh tháp trùng điệp hiện ra đầy bí ẩn giữa cánh đồng ngút ngàn cây xanh và sương trắng.

Trong khung cảnh tĩnh mịch, im lìm và huyền ảo với ánh nắng đầu ngày, những chiếc khinh khí cầu bay lên, len lỏi trên những tòa tháp trong màn sương bảng lảng. Ngắm toàn cảnh Bagan trên khinh khí cầu là một hoạt động được du khách rất ưa thích. Những chiếc khinh khí cầu xuất hiện buổi bình minh là một hình ảnh đặc trưng của Bagan, và cũng là điểm nhấn làm cho bức tranh thiên nhiên thêm vẻ đẹp lung linh kỳ ảo.

Sau khi ngắm bình minh và thu hoạch những tấm ảnh cùng những xúc cảm đẹp đẽ, chúng tôi dành cả ngày để đi tham quan những ngôi đền chính của Bagan. Nhiều ngôi đền hoang phế nằm im lìm bên những con đường lầm bụi. Cũng có những ngôi đền vẫn còn thực hiện chức năng tôn giáo, nơi người dân đến làm lễ và cầu phước. Mỗi ngôi đền mang một vẻ riêng và chúng tôi chọn thăm một số ngôi đền chính, còn nguyên vẹn và tiêu biểu nhất.

Ananda là ngôi đền lớn, có kiến trúc đẹp nhất tại Bagan. Đền nằm phía nam cổng Tharaba, thuộc trung tâm thị trấn Bagan cổ. Đây cũng là ngôi đền linh thiêng và quan trọng bậc nhất ở Myanmar. Ananda được xây dựng từ năm 1105 với tháp chính của đền cao 54 mét, được dát vàng vô cùng nổi bật mà du khách có thể phát hiện từ cách xa vài km. Bên trong, ngôi đền được xây dựng theo bố cục đối xứng hoàn hảo với 4 bức tượng Phật khổng lồ cao hơn 9,5m và quay mặt về 4 hướng khác nhau. Ngoài các tượng Phật khổng lồ, dọc các hành lang rộng trong đền có rất nhiều tượng nhỏ và nhiều tranh tường (bích họa) kể lại cuộc đời của Phật Thích ca, từ lúc ngài đản sinh, chứng quả cho đến lúc nhập diệt.

Điểm đến tiếp theo của chúng tôi là đền Thatbyinnyu, một trong những công trình đẹp và linh thiêng của đất nước Phật giáo Myanmar. Thatbyinnyu được coi là ngôi đền cao nhất tại Bagan và có thể được nhìn thấy tại mọi điểm ở vùng đất này. Đền Thatbyinnyu nằm trên một ngọn đồi nhỏ gần đền Ananda. Đây là một công trình đồ sộ với vẻ đẹp như một tu viện thời Phục hưng. Bên trong đền có các dãy hành lang dài vắng lặng, hai bên là những bức tượng Phật với nhiều tư thế và hình dáng khác nhau, tất cả đều được dát vàng lấp lánh.

Rời Thatbyinnyu chúng tôi ghé thăm đền Mahabodhi được xây dựng vào thế kỷ 13, Đây là ngôi đền duy nhất mang kiến trúc của Ấn Độ và Bangladesh ở Bagan. Ngọn tháp của đền rất đặc biệt, được chia làm bảy tầng tượng trưng cho bảy tuần trong hành trình bảy tuần của Đức Phật. Về mặt kiến trúc và vị trí, Mahabodhi Bagan hoàn toàn khác các đền tháp Phật giáo trong khu di tích này. Đền không nằm ngoài cánh đồng mà ở trong kinh thành, là một khu đất rộng có tường gạch cao và dày bao bọc chung quanh, bên trong thành có cung điện của các vị vua, nay được xây dựng lại hoàn toàn mới để phục vụ du lịch.

Cấu trúc của các ngôi đền ở Bagan thường có đền chính nằm ở chính giữa, chung quanh có hàng chục ngôi đền nhỏ hơn cùng với nhiều dãy nhà rộng làm nơi tụ họp của Phật tử, nơi chuẩn bị đồ lễ trong những dịp lễ hội. Những hành lang dài có mái che dẫn vào đền được cư dân trong vùng tận dụng để mở những dãy sạp bán hàng lưu niệm.

Những gì chúng tôi được nghe kể về Myanmar quả không sai, người dân địa phương ở đây hiền hòa và hiếu khách. Họ rất thích thú và cởi mở khi nghe chúng tôi nói đôi câu chào hỏi cơ bản bằng tiếng bản địa. Ai cũng sẵn sàng cười tươi và chỉ dẫn cho chúng tôi đường đi hay những lưu ý cần thiết trong hành trình.

Ở Bagan, ngoài xe hơi, xe đạp điện có một cách rất tuyệt vời là rong ruổi khắp nơi trên những chiếc xe ngựa truyền thống. Xe ngựa ở Bagan chính là một trong những giá trị cũ vẫn tồn tại song song với nếp sống hiện đại. Ngồi xe ngựa trong ánh hoàng hôn ngắm nhìn những đền tháp trong nắng vàng như rót mật chúng tôi thấy thời gian trôi thật chậm, mọi tất bật vội vã của cuộc sống hiện đại đều lùi lại phía sau.

Trước khi tới Bagan, chúng tôi được biết đây là điểm ngắm hoàng hôn nổi tiếng ở Myanmar và cả trên bản đồ du lịch thế giới. Tới Myanmar nhất định phải ngắm hoàng hôn ở Bagan. Điểm ngắm hoàng hôn có thể là bất cứ đâu, một góc nhỏ bên ngôi đền cổ kính. Hoặc một điểm cao nào đó để ngắm bầu trời thay đổi từ sáng trắng chuyển qua cam rồi đỏ rực phủ lên những tầng tháp cổ để kết thúc một ngày dài.

Bagan luôn là điểm đến hấp dẫn, nhờ vào vẻ đẹp bí ẩn mà mộc mạc, hài hoà giữa thiên nhiên và kiến trúc, nhờ vào hai khoảnh khắc đẹp nhất trong ngày là bình minh và hoàng hôn. Lúc này, khi ánh chiều tà dần buông, bầu trời nhuộm một sắc cam đỏ nổi bật. Các ngôi đền, ngọn tháp cũng khoác lên mình màu nâu đỏ khiến cho cảnh vật càng thêm rực rỡ.

Điều kiện tự nhiên cũng rất ưu ái Bagan, bởi hầu như ngày nào trong năm cũng có mặt trời, khí hậu khô, trời quang mây. Gần đây, để bảo vệ tính tôn nghiêm tại các đền thờ, chính quyền Myanmar đã cấm các du khách trèo lên đỉnh đền và chỉ cho phép du khách ngắm hoàng hôn ở tầm thấp.

Người dân Bagan cũng là một phần vẻ đẹp của miền đất cố đô. Họ thật dễ thương và thân thiện. Ẩm thực Myanmar cũng rất đa dạng và phong phú. Người dân bày bán những món quà lưu niệm đặc trưng, những món ăn bản địa hấp dẫn. Chúng tôi dạo bộ thong dong tìm mua những món quà nhỏ độc đáo và gặp món ăn nào cũng hào hứng nếm thử.

Trong hai ngày lưu lại ở đây, Bagan với những dấu ấn vàng son, những chiếc xe ngựa chạy chậm trên con đường đất bụi, cánh đồng bạt ngàn sương và người dân bản địa thân thiện… tất cả đã để lại trong lòng chúng tôi những ấn tượng đặc biệt khó phai. Chúng tôi thật lưu luyến khi rời đi, lòng thầm nhủ: hẹn gặp lại Bagan!