Tỉnh miền núi Cao Bằng nằm ở vùng Đông Bắc nước ta, với địa hình hiểm trở nhiều đồi núi, nhiều rừng. Nhưng cũng vì thế mà cảnh quan thiên nhiên vô cùng tươi đẹp. Cao Bằng đóng góp vào bản đồ du lịch rất nhiều điểm đến hấp dẫn như hang Pắc Bó, Thác Bản Giốc, làng đá Khuổi Ky… Đặc biệt là động Ngườm Ngao một kiệt tác thiên nhiên hiếm có.
Động Ngườm Ngao hay còn có tên gọi khác là động Ngao được phát hiện năm 1921 và khai thác du lịch năm 1996. Theo một chuyến khảo sát năm 1995 của Hội Hang động Hoàng Gia Anh, động có chiều dài 2144m và có 3 cửa chính có tên Ngườm Lồm (ẩn dưới khối đá dưới chân núi), Ngườm Ngao (cách chân núi vài trăm bước chân), Bản Thuôn (nằm phía sau núi, sát bản Thuôn của người Tày).
Động Ngườm Ngao – hang động có vẻ đẹp kỳ thú này ẩn mình trong một ngọn núi hùng vỹ ở xã Đàm Thủy huyện Trùng Khánh, Cao Bằng. Do được phát hiện muộn và đưa vào du lịch chưa lâu nên hang động này vẫn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp hoang sơ và độc đáo.
Động Ngườm Ngao nằm dưới chân núi
Trong từ Ngườm Ngao theo nghĩa của tiếng Tày thì Ngườm có nghĩa là động, Ngao có nghĩa là Hổ. Ngườm Ngao tức là Động Hổ do lời truyền miệng kể lại rằng hồi xưa trong động có nhiều hổ sinh sống, chúng thường vào khu dân cư xung quanh bắt vật nuôi của nhân dân địa phương sau đó người dân đặt bẫy và đã bắt hết được hổ để người dân được sống an lành. Bên cạnh lời truyền miệng trên còn có một truyền thuyết khác là tên gọi Ngườm Ngao xuất phát từ việc nghe tiếng nước chảy trong động hòa vào nhau như tiếng hổ gầm. Những truyền thuyết ly kỳ kết hợp với Vẻ đẹp hoang sơ hoàn toàn do thiên nhiên tạo tác làm cho không gian động càng thêm cuốn hút.
Động Ngườm Ngao có không gian rộng lớn và hệ thống nhũ đá vô cùng đa dạng phong phú
Theo các nhà nghiên cứu, hang đá vôi này được hình thành cách đây khoảng 400 triệu năm. Nhũ đá trong động có màu khác biệt các hang động khác do lượng canxi pha nhiều tạp chất.Thật choáng ngợp khi bước vào trong động và thấy một không gian rộng lớn kỳ vĩ với hệ thống nhũ đá đủ hình dạng, kích thước và lóng lánh tuyệt đẹp dưới ánh đèn.
Nhũ đá trong động phong phú hình dạng với các chi tiết đan xen khiến du khách cảm thấy như đang lạc vào một mê cung kỳ diệu.
Nhũ đá mọc từ dưới đất lên hay buông từ trên xuống, lúc thì như búp sen nở, lúc thì như thiếu nữ chải tóc, lúc lại giống bầu sữa mẹ hoặc tạo thành lớp lớp như ruộng bậc thang… tùy theo trí tưởng tượng phong phú của con người. Các chi tiết đan xen khiến du khách cảm thấy như đang lạc vào một mê cung kỳ diệu.
Hang động có chiều dài tới khoảng 3km, hiện ban quản lý mới đưa vào khai thác trong phạm vi chừng 1km. Càng đi vào sâu bạn sẽ càng thích thú với những điều kỳ thú mở ra bên trong động.Trong lòng động phân chia thành nhiều hành lang, mỗi nơi lại có nhiều nhũ đá đủ mọi kích cỡ, các măng đá, cột, riềm đá với rất nhiều hình dáng thỏa sức cho bạn liên tưởng. Nào là cây san hô hay con tàu. Chỗ này thác vàng chỗ kia thác bạc. Nổi bật nhất trong động là khối nhũ đá có hình đài sen úp ngược. Truyền thuyết kể lại rằng xưa kia có một vị phật đã úp ngược đài sen của mình nên đài sen nằm ngược ở đó mãi tới nay. Mỗi khi nước từ những cánh hoa nhỏ giọt rơi xuống rất đẹp mắt. Có những ngách nhỏ chỉ một người đi lọt, lại có đoạn nhũ đá từ trần hang buông xuống chạm mặt người khiến bạn phải né người mới đi qua. Những khối thạch nhũ kỳ thú màu vàng rực và vòm hang xoáy tròn tạo cảnh quan kỳ ảo, có chỗ thạch nhũ như dòng thác đang đổ xuống.
Các thạch nhũ mang nhiều dáng vẻ tùy theo trí tưởng tượng phong phú của con người
Động được chia làm nhiều khu vực, khu trung tâm có không gian rộng nhất. Khu châu báu là tên gọi xuất phát từ việc nhiều thạch nhũ óng ánh sáng lấp lánh như vàng bạc ẩn mình trong đá, khu này có 4 cột đá dựng thành vách như các cột chống trời. Khi di chuyển trong động, tùy mùa khô từ (tháng 10 đến tháng 4 năm sau) hay mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 9) có thể bắt gặp các con suối nhỏ chảy róc rách vui tai xóa tan bầu không khí tĩnh mịch trong động hay nước đọng thành vũng lớn soi bóng các thạch nhũ trên mặt nước. Do chưa bị bàn tay con người can thiệp nên hang động vẫn mang vẻ đẹp nguyên sơ mà không kém phần quyến rũ.
Trong động Ngườm Ngao còn có dòng suối ngầm chảy chảy từ sông Quây Sơn đi suốt chiều dài của động chảy ra bên ngoài. Do có dòng suối mà không khí luôn mát lạnh hơi nước. Nhiệt độ và không khí trong hang luôn rất ôn hòa, mùa đông thì ấm mùa hè lại mát.
Hệ thống nhũ đá đủ hình dạng, kích thước và lóng lánh tuyệt đẹp ở động Ngườm Ngao, một trong những hang động đẹp nhất Việt Nam.
Ngoài những vẻ đẹp kỳ vĩ đặc sắc, động Ngườm Ngao còn đem đến cho bạn điều thú vị hiếm gặp: Tại nơi có khe hở thông lên trời trên trần động vào đúng 14 giờ chiều ngày 22 tháng 4 hàng năm, sẽ có 3 luồng ánh sáng gặp nhau khiến cho lòng động rực sáng trong vài phút. Hiện tượng này chỉ xảy ra mỗi năm một lần nên bạn cần canh thời gian để có thể quan sát. Đến đây rồi bạn sẽ thấy động Ngườm Ngao quả thật xứng đáng với nhận định là một trong số những hang động đẹp nhất cả nước.
Để đến được động Ngườm Ngao, từ thành phố Cao Bằng bạn di chuyển vượt Đèo Mã Phục và đèo Khau Liên đến thị trấn Trùng Khánh. Sau đó bạn đi thêm quãng đường dài gần 30km sẽ bắt gặp thác Bản Giốc. Động Ngườm Ngao chỉ cách thác Bản Giốc 3km. Bạn có thể thăm quan cả 2 điểm trên cùng cung đường. Nếu bạn đến thăm động Ngườm Ngao vào mùa khô, thời tiết và đường đi sẽ dễ dàng thuận tiện hơn rất nhiều so với đi vào mùa mưa. Bạn nên mang theo áo khoác, giày chống nước và đèn pin để sử dụng khi thăm quan hang động để có được trải nghiệm tốt và những tấm ảnh đẹp nhé.