nằm tại vùng quê yên bình của Nghệ An, là một di sản văn hóa và tâm linh quý báu của Việt Nam. Với kiến trúc truyền thống tinh xảo, đền thờ Quan Công – vị thần phù hộ thương hiệu và công lý, Đền Quan Hoàng Mười đã tồn tại hàng thế kỷ và vẫn duy trì vẻ trang nghiêm đầy quyền uy. Đền Ông Hoàng Mười đã tồn tại hơn 400 năm, thuộc địa phận làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, cách trung tâm thành phố Vinh khoảng 7km. Đền thờ chính Quan Hoàng Mười cùng các vị Phúc Thần như Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Tứ phủ, Song Đồng Ngọc Nữ, Lê Khôi, Quận công Trịnh Trung…

Theo nhân gian kể lại ông Hoàng Mười là nhân vật huyền thoại, được giáng trần để giúp đời. Người dân xứ Nghệ cũng lưu truyền các truyền thuyết về lai lịch, thân thế, sự nghiệp của ông Hoàng Mười với những nhân vật có thật trong lịch sử Việt Nam. Theo truyền thuyết, Ông Hoàng Mười là con thứ 10 của Đức Vua cha Bát Hải Động Đình. Theo lệnh, ông giáng trần để giúp dân. Ông Hoàng Mười không chỉ vì ông là con trai thứ 10 mà ông là người tài đức vẹn toàn, văn võ song toàn ("10" mang ý nghĩa tròn đầy, viên mãn). Không những là vị tướng xông pha chinh chiến nơi trận mạc, ông còn là người rất hào hoa phong nhã, giỏi thơ phú văn chương. Với truyền thuyết về vị tướng "Tài đức vẹn toàn"

Còn theo lời kể ở vùng Hà Tĩnh, ông Hoàng Mười chính là Lê Khôi, vị tướng tài, cháu ruột và là người theo Lê Lợi chinh chiến trong 10 năm kháng chiến chống quân Minh. Theo một truyền thuyết khác, ông giáng xuống trần và trở thành Uy Minh Vương Ly Nhật Quang, con trai Vua Lý Thái Tổ, cai quản châu Nghệ An. Nhưng sự tích được lưu truyền nhiều nhất có lẽ là câu chuyện ông Mười giáng sinh thành Nguyễn Xí, một tướng giỏi dưới thời Vua Lê Thái Tổ, có công giúp vua dẹp giặc Minh, sau được giao trấn giữ đất Nghệ An, Hà Tĩnh (cũng chính là nơi quê nhà) Đức Thánh Hoàng Mười là nhân vật quan trọng trong hệ thống thần điện tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ, Tứ Phủ của người Việt.

Đền ông Hoàng Mười là một địa chỉ không còn xa lạ với bất kỳ người nào làm kinh doanh. Cùng với đến ông Hoàng Bảy, đền ông Hoàng Mười được coi là một trong hai ngôi đền linh thiêng nhất tại Việt Nam mà bất kỳ người làm nghề buôn bán nào cũng nên ghé thăm ít nhất một lần trong đời. Nhiều người chia sẻ rằng, họ thấy công việc làm ăn buôn bán của gia đình và bản thân trở lên thuận lợi hơn rất nhiều từ khi đi lễ đền ông Hoàng Mười. Họ cho rằng, mọi thứ mình khấn vái một cách thành tâm tại đây đều dần trở thành hiện thực. Theo đó, người ta đến đền ông Hoàng Mười để cầu được mua may bán đắt, công việc làm ăn luôn bình an, suôn sẻ, thuận buồm xuôi gió, cửa hàng cửa hiệu nhà mình có đông khách hàng ghé thăm để họ thu được nhiều lợi nhuận nhất có thể. Cũng nhiều người đến lễ ngôi đền này chỉ đơn giản là cầu mong cho bản thân và gia đình mình luôn được bình an, yên ổn, mọi chuyện dữ hóa lành và gia đình mình có một cuộc sống thật sự hạnh phúc, yêu thương nhau.

Theo nhà đền, nếu đi lễ đền, khách thập phương có thể chuẩn bị những lễ vật đơn giản như hương, hoa, quả tươi, xôi oản hoặc thêm giò, thịt. Khách thập phương cũng có thể chuẩn bị tiền công đức tùy tâm, tốt nhất nên chuẩn bị tiền chẵn để làm công đức thay vì rải tiền lẻ.

Khi đến nơi, sau khi gửi xe xong các bạn có thể ghé những ki-ốt nhỏ như này ở ngoài cổng chính để sắm đồ lễ vào đền quan, tuỳ theo nhu cầu cũng như tài chính và cái tâm, các bạn có thể mua lễ tùy theo nhu cầu của mỗi người chứ không có một khuôn khổ hay sự áp đặt nào cả.

Như đợt mình đi lễ quan Hoàng thì đây là mâm lễ mình sắm sửa để đi vào đền quan, có đầy đủ tất cả mọi thứ giá là 800k, sẽ có người chuẩn bị sẵn cho các bạn mâm lễ này và bê vào tận bên trong đền cho các bạn. Tin tôi đi, nếu các bạn là người yêu thích tìm hiểu về phong tục và tín ngưỡng cũng như tâm linh, hãy tìm ki – ốt nào mà có các cụ lớn tuổi bán, mua ủng hộ các cụ xong rồi hỏi các cụ về lịch sử cũng như những gì các bạn muốn biết về đền Quan Hoàng Mười – Nghệ An.

Sau khi đi qua đường lớn, sẽ tới ngay cổng chính vào khuôn viên đền, rất rộng rãi để có thể phục vụ những ngày lễ lớn hoặc những ngày có những buổi (giá) hầu Đồng lớn.

Theo Giáo sư Vũ Ngọc Khánh: “Ông Hoàng Mười là nhân vật huyền thoại nhưng lại gần gũi thân quen và được nhân dân quý trọng, tôn sùng, vì ông rất hợp với tâm lý và phong cách xứ Nghệ. Con người đáng trân trọng là có chí nam nhi phải là anh hùng ngang dọc, phải có văn võ, có trí, có dũng. Con người phải biết lo lắng cho cuộc sống bình an của dân chúng, phải biết vì dân vì đời.

Tín ngưỡng thờ ông Hoàng Mười là một trong những tín ngưỡng bản địa của người Việt nói chung và người xứ Nghệ nói riêng, thể hiện ý nghĩa nhân sinh sâu sắc, giáo dục ý thức cội nguồn, đạo lý uống nước nhớ nguồn.

Khu đền chính xây dựng gồm ba tòa điện, là Thượng điện, Trung điện và Hạ điện. Công trình này sở hữu theo lối kiến trúc đền chùa thời nhà Nguyễn. Hiện tại, đền tọa lạc trong khuôn viên rộng khoảng 1ha.

Lễ hội đền Ông Hoàng Mười Nghệ An hàng năm có 2 kỳ hội lớn.

Vào những ngày hội chính, đền thờ ông Mười Nghệ An tấp nập du khách đến hành hương. Đền Quan Hoàng Mười – Nghệ An cầu gì? Người dân nơi đây đồn rằng “đến đền Quan Hoàng Mười cầu được ước thấy", đó cũng chính là lý do nơi đây thu hút du khách thập phương ghé thăm cầu bình an, may mắn và đón nhiều tài lộc.

Đền Quan Hoàng Mười – Nghệ An kết cấu bao gồm: tam quan, đài trung thiên, tắc môn, lầu cậu, lầu cô. Bên trong vẫn giữ được hệ thống tượng pháp, 21 đạo sắc phong và các bản thần tích chữ Hán có giá trị nghệ thuật – lịch sử cao.

Dưới đây là một đoạn ngắn trong bài văn khấn cá nhân khi đi lễ.
“Hôm nay là ngày ( ngày mà bạn đi đến đền cầu, ngày âm và ngày dương). Chúng con về đây có chút hương hoa, oản quả, lễ mặn hoặc chay ( có lễ gì kêu lễ đó, kêu sai là phải tội) xin dâng lên các chư tiên, chư thánh để cảm tạ ơn đức của các ngài đã phù hộ, độ trì cho chúng con suốt thời gian qua. Thời gian vừa qua, được sự lưu tâm, độ trì của các ngài mà công việc hanh thông, vẹn tròn. Đệ tử chúng con xin cảm tạ các .

Hôm nay, chúng con đến đây với tất cả lòng thành kính, xin các ngài phù hộ, độ trì cho chúng con các việc sau: ( xin việc gì thì nói cụ thể).

(Cuối cùng), thay mặt gia đình chúng con, con xin đa tạ Quan Hoàng Mười tối linh và toàn thể các chư tiên, chư thánh.

Khấn lại: Nam mô a di đà Phật (3 lần)”

Sau khi lễ bái xong, mọi người sẽ xin lại lộc, bê mâm lễ ra bên ngoài để đi hoá sớ và lễ. Một số ngày có những giá hầu lớn hoặc những gia đình đi đông hoặc cầu kêu về gia sự hay những ngày lễ lớn, còn có những bộ lễ rất lớn và đầy đủ hơn như: 5 con ngựa khác màu, ngựa lớn, voi đỏ, núi vàng núi bạc, long ly quy phượng…

Theo quan niệm, sớ và lễ dâng lên quan và các vị thần rồi. Thì sau khi kết thúc lễ sẽ xin lại lộc để thụ lộc hoặc có thể biếu lộc cho những người mình quý, còn các lễ như tiền vàng và ngựa, quần áo thì sẽ được đi hoá (Đốt đi) để những vị thần tâm linh mà mình lễ sẽ nhận được.

Phía bên trái cửa đền là lăng đức Hoàng Mười, đây cũng là một nơi để làm lễ, vào những ngày lễ lớn hoặc đầu năm, còn phải đặt trước để được sắp xếp chỗ và giờ để làm lễ.

Cùng với các lễ hội khác, Lễ hội đền Ông Hoàng Mười có vị thế hết sức quan trọng trong đời sống tâm linh của nhân dân với vị trí trung tâm, vừa có cảnh quan đẹp, vừa gắn với vùng du lịch Lâm Viên Núi Quyết, đền Quan Hoàng Mười – Nghệ An ngày càng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh đến dâng hương và lễ ngài.

Đến Nghệ An, ngoài ghé thăm , du khách có thể kết hợp tham quan nhiều điểm du lịch nổi tiếng khác như: Cửa Lò, vườn quốc gia Pù Mát, Cửa Hội, biển Diễn Thành, thác 7 tầng… Để hành trình khám phá dải đất miền Trung này thêm phần trọn vẹn, du khách nên chọn lưu trú tại Melia Vinpearl Cua Hoi Beach Resort hoặc Vinpearl Discovery Cửa Lò. Đây là tổ hợp khách sạn và biệt thự cao cấp, nhiều tiện ích nội khu hấp dẫn sẽ mang đến cho du khách trải nghiệm nghỉ dưỡng sang trọng, mới mẻ và nhiều điều bất ngờ thú vị. Các bạn có thể đặt những resort hoặc khách sạn này tại So Sánh Tour để được hưởng nhiều ưu đãi nhất.