Sà Dề Phìn là một xã vùng cao thuộc huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, địa danh được ví như “Sa Pa thứ hai”.
Sà Dề Phìn tiếng dân tộc Mông có nghĩa là vùng chè xanh, vì lý do đó mà xã được đặt tên là Sà Dề Phìn như cái vốn có quý hiếm của nó, nơi đây người dân tộc Mông sinh sống lâu đời, gắn bó cuộc sống với núi rừng, với cây chè xanh cổ thụ tự nhiên. Đây là món quà quý mà thiên nhiên ban tặng cho tỉnh Lai Châu.
Đường lên đồi chè cổ thụ Sà Dề Phìn (Ảnh: Phương Thuận).
Từ bao đời nay, người dân Sà Dề Phìn vẫn tự hào có thứ trà rừng thơm nức tiếng. Vùng chè cổ Sà Dề Phìn có diện tích gần 15ha, hiện có hơn 1.000 gốc chè tuổi đời hàng trăm năm, nằm trên những dãy núi cao 1.700m so với mực nước biển, quanh năm mây mù bao phủ, khí hậu trong lành. Cây chè cao từ 5-6m, thân chè bằng 2 người ôm, thân cây được bao phủ bởi những lớp rêu mốc ngả màu thời gian.
Hiện nay, chè cổ thụ Lai Châu được nhiều chuyên gia đánh giá là những cây chè quý hiếm và độc đáo hàng đầu thế giới, trở thành một điểm đến thú vị thu hút du khách đến tìm hiểu văn hóa trà đạo. Trời, đất, khí hậu đã nuôi dưỡng, tạo nên loại chè giá trị, được người dân ưu ái gọi bằng cái tên “vàng xanh” của núi rừng. Khí hậu mát dịu, chất đất mềm xốp giàu dinh dưỡng, độ ẩm luôn đạt ở ngưỡng 70-85 %, biên độ nhiệt 16-20 độ C… đây đều là yếu tố quan trọng để cho ra sản phẩm chè đậm nước và lưu hương lâu.
Những gốc chè cổ thụ trên đồi chè Sề Dà Phìn (Ảnh: Mai Anh).
Bất cứ ai khi lần đầu thưởng thức chè của Sà Dề Phìn đều ngửi thấy mùi thơm ngọt nhẹ, dịu dàng, rất mềm, vị ngọt chạy trong khoang miệng, hậu vị tốt, không để lại cảm giác gợn trong khoang miệng và cổ họng. Vị chè chát thanh, không gây sự khó chịu (không giống với các dòng trà cổ thụ là độ chát cao), nước trà bền, pha đến nước thứ tư mà vẫn còn hương.
Tháng 10/2022, Hiệp hội bình chọn sản phẩm nông nghiệp thế giới tại Pháp – AVPA Paris đã tổ chức Lễ trao giải trực tuyến cuộc thi Trà quốc tế lần thứ năm. Huyện Sìn Hồ góp mặt và được trao giải thưởng về dòng chè cổ thụ. Sản phẩm chè của huyện Sìn Hồ được nhiều chuyên gia đánh giá là sản phẩm có chất lượng thượng hạng, đủ sức xuất khẩu ra thị trường thế giới.
Mỗi năm, vùng chè cổ Sà Dề Phìn thu hút hàng nghìn lượt khách về tham quan. Vùng chè cổ Sà Dề Phìn đang nằm trong danh sách được bảo tồn và phát triển. Được nhà nước vận động và hỗ trợ, các hộ dân tại đây tích cực chăm sóc và vệ sinh gốc chè, tạo cảnh quan để thu hút du khách, đây cũng là một trong những định hướng trọng tâm của chính quyền huyện đối với xã Sà Dề Phìn.
Cùng với đó, xã Sà Dề Phìn đã triển khai các biện pháp nhằm giữ gìn, bảo tồn và phát triển cây chè cổ gắn với phát triển du lịch cộng đồng.
Nằm ẩn mình giữa đại ngàn, trải qua bao thăng trầm của thời gian, đến nay trong thời kỳ mới, cây chè cổ trên đất Sà Dề Phìn lại góp phần xây dựng cuộc sống cho người dân.
