Lễ hội vật cầu nước (hay vật cầu bùn) làng Vân, Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang được tổ chức từ ngày 12-15/4 âm lịch.
Lễ hội thuộc tín ngưỡng dân gian thờ Thần Mặt Trời của người nông dân vùng đất này từ thời cổ xưa còn truyền lại.
Ngày 13/5/2022, lễ hội vật cầu nước làng Vân đã được Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch trao bằng công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, từ đó, làng rút ngắn thời gian tổ chức từ 4 năm xuống còn 2 năm một lần.
Hội vật cầu được tổ chức trên sân chính của đền thờ thánh Tam Giang (xóm 4, thôn Yên Viên) rộng khoảng 200 m2, mặt sân được tạo bùn nhão, ở hai đầu sân có hai hố để đẩy cầu xuống, mỗi lần đẩy được cầu xuống hố là kết thúc một hiệp
Dù lễ hội trùng vào một ngày cuối tuần và hai ngày đầu tuần, song vẫn thu hút hàng nghìn người từ khắp nơi và nhân dân địa phương đến cổ vũ.
Nhiều người không tiếp cận gần mặt sân mà đứng xa dùng điện thoại quay lại màn tranh giành quả cầu dưới sân đền.
Nhiều người sợ bùn bắn và muốn để có góc nhìn tốt đã leo lên ban công những nhà dân gần đó hoặc trèo lên cây để quan sát.
Nhiều nhiếp ảnh gia đã phải leo lên cả cây đa của đền để có được những góc máy tốt và tránh những trận “mưa bùn” bắn vào máy ảnh.
Với kinh nghiệm nhiều năm xem hội, hàng trăm người dân địa phương và du khách đến từ sớm để “xí chỗ” ngồi sát mặt sân thi đấu, chuẩn bị sẵn nhiều dụng cụ chắn bùn như áo mưa, mũ, nón, bìa cát-tông…
Nhiều bạn trẻ sẵn sàng hứng chịu bùn bắn bẩn hết mặt mũi, áo quần.
Trận đấu kịch tính, giằng co quyết liệt giữa hai đội khiến bùn nước bắn tung tóe, khiến khán giả ngồi xung quanh không tránh khỏi cảnh “tắm bùn” kín người
Theo quan niệm người dân trong làng, bị bùn bắn vào người, càng nhiều bùn trên người càng có nhiều may mắn.
