Du lịch Phan Thiết – Khám phá bảo tàng nước mắm Làng Chài Xưa
Có gì ở bảo tàng Làng Chài Xưa?
Tọa lạc ở 360 Nguyễn Thông, phường Phú Hài, bảo tàng Làng Chài Xưa có tổng diện tích 1.600m vuông, được chia thành 14 không gian nhỏ với các chủ đề khác nhau, tái hiện sống động 300 năm làng chài ở Phan Thiết xưa từ thời Chăm Pa, thời nhà Nguyễn, đến thời Pháp thuộc và những thập niên 40 – 60 của thế kỷ trước.
Du khách đến với bảo tàng còn được tương tác nhập vai làm dân chài lưới cá, đóng vai diêm dân trên những cánh đồng muối, thăm phố cổ Phan Thiết 300 năm, ghé những nhà đại gia nước mắm xưa, khám phá quy trình làm nước mắm, nguồn gốc tên gọi nước mắm như hiện nay.
Bảo tàng được thiết kế, trưng bày theo lối đương đại, sử dụng nghệ thuật trình diễn ánh sáng. Dưới hàng trăm đèn pha tiêu điểm có góc chiếu hẹp, rộng và công suất lớn nhỏ khác nhau, những vật cổ hiện ra lung linh, mờ ảo trên nền không gian tối mang đến màn trình diễn mãn nhãn trong mắt khách du lịch Phan Thiết và ngay cả người dân địa phương.
Trước khi bắt đầu tham quan và tìm hiểu lịch sử nước mắm, du khách sẽ được xem một đoạn phim ngắn giới thiệu tổng quan về những giai đoạn thăng trầm của nước mắm cổ truyền. Chỉ hơn 7 phút với những thông tin khái quát, đoạn phim là sự khởi đầu cho hành trình khám phá về lịch sử, văn hóa của nước mắm Phan Thiết nói riêng và nước mắm Việt Nam nói chung.
Khách tham quan bảo tàng được quay ngược thời gian, trở về vùng đất Phan Thiết cách đây 300 năm. Vào trước năm 1693, nơi đây thuộc vương quốc Chăm Pa, với tên gọi Mang Thít. Từ “ủ chượp” trong quá trình làm nước mắm có nguồn gốc từ tiếng Chăm, chính những người Chăm đã học kỹ nghệ làm gốm, ướp cá từ đế quốc La Mã. Đến khi người Kinh di cư vào sinh sống đã tiếp nối và thương mại hóa bằng cách cho nước mắm vào tĩn gốm và chở bằng ghe bầu đi bán khắp nơi.
Câu chuyện được kể qua hiện vật
Chuyến khám phá tiếp theo ở bảo tàng là không gian Chăm Pa xưa với bức tượng Kut độc đáo, được lấy tại một đền thờ từ thế kỉ 15. Theo tập tục người Chăm xưa, những vua, quan khi chết sẽ được làm lễ nhập hồn vào tượng Kut.
Tiếp theo sẽ đến một không gian trưng bày bộ sưu tập tĩn xưa và nay. Câu chuyện về chiếc tĩn được tái hiện chi tiết, giúp du khách hiểu rõ hơn về bí quyết tạo nên hương vị đậm đà của nước mắm thường được khách du lịch Phan Thiết mua về làm quà.
Bảo tàng hiện đang trưng bày bản gốc 2 tấm sắc phong của vua triều Nguyễn ban cho làng biển Phan Thiết. Tấm sắc phong đầu tiên được vua Đồng Khánh ban cho những người dân ở Đàng Ngoài đã vào khai hoang, lập ấp tại làng chài Hòa An. Tấm sắc phong còn lại do vua Khải Định ban cho thần Ông Nam Hải (cá voi) vì có công cứu giúp nhiều dân chài.
Không gian tiếp theo là nơi trưng bày những bức tranh về Phan Thiết dưới thời Pháp thuộc. Du khách được thử quay số liên lạc bằng những chiếc điện thoại cổ xưa đời đầu. Những cảnh về con đường Mũi Né xưa đưa khách hòa mình vào đời sống của dân chài từ thế kỷ trước.
Điều đặc biệt kể đến còn có mô hình phục dựng đình Vạn Thủy Tú xây dựng năm 1762, nơi thờ bộ xương cá voi lớn nhất Việt Nam. Đình là một trong những di tích cổ được nhiều sắc phong của các vị vua triều Nguyễn ban tặng, bởi trong thời phong kiến, các tướng lĩnh nhà Nguyễn đã nhiều lần được cá voi cứu nạn trên biển.
Nếm thử nước mắm Rin 300 năm
Một hoạt động được khách du lịch Phan Thiết yêu thích là được nếm hương vị của nước mắm Rin xưa. Nước mắm nguyên chất kéo rút trực tiếp từ thùng lều gỗ ủ chượp chín chậm, gọi là nước mắm Tĩn.
Tên gọi ấy bắt nguồn tư việc ông tổ nghề Trần Gia Hòa đưa mắm vào tĩn gốm dán nhãn vuông chở bằng ghe bầu bán khắp nơi, từ lục tỉnh Nam Kỳ đến miền Trung, miền Bắc. Và với công trạng này, ông đã được vua Nguyễn ban tước quan hàm Bát phẩm.
Du khách còn được học cách “cẩn” nước mắm, cách xác định nước mắm ngon của người xưa. Thú vị hơn nữa là cách phân biệt nước mắm chỉ bằng hạt cơm. Khi thả hạt cơm nguội vào chén nước mắm, nếu hạt cơm nổi lên hoặc lơ lửng, thì đó là nước mắm truyền thống nguyên chất với độ đạm cao. Nếu hạt cơm chìm xuống dưới thì nhận ra ngay nước mắm công nghiệp có lượng đạm thấp.
Quan trọng hơn, bảo tàng Làng Chài Xưa lưu giữ các bằng chứng chứng minh rằng Phan Thiết mới chính là cái nôi của nước mắm Việt Nam, chứ không phải Phú Quốc. Tại đây du khách còn được chiêm ngưỡng chân dung của các Hàm Hộ nước mắm, những người có công rất lớn trong sự phát triển của ngành nước mắm Phan Thiết.
Bảo tàng Làng Chài Xưa lưu giữ nhiều kỷ vật về nước mắm, quốc hồn quốc túy của người Việt. Bảo tàng không những là nơi dành cho những khách du lịch Phan Thiết yêu mến mắm và lịch sử của mắm mà còn giúp cho thế hệ trẻ hiểu và yêu hơn món nước mắm truyền thống của dân tộc từ ngàn đời nay!
Địa chỉ: 360 Nguyễn Thông, Phú Hài, Phan Thiết
Giá vé: Người lớn 100.000đ
Trẻ em (dưới 1m) miễn phí
Thời gian: 9h – 18h (hằng ngày)
Hotline đặt vé và tư vấn: 090 1111 666
Hướng dẫn cách đặt tour Phan Thiết hấp dẫn
– Gọi (028) 3933 8002 để được tư vấn.
– Đặt online và xem lịch trình tour chi tiết TẠI ĐÂY.